Data in de zorg: eenmalig registreren, meervoudig gebruiken - verslag webcast 24 september

Sofie Smulders 01-10-2020

Data kan eenmalig geregistreerd, maar meervoudig gebruikt worden. Die kernboodschap van de deskundigen die aanschoven bij de Linnean webcast van 24 september werd beaamd door maar liefst 96% van de kijkers.

Wim Schreurs (LROI), Jacqueline Hartgerink (DICA), Irene Dingemans (NFK), Thierry Franke (KNGF) en Nina Zipfel (recent gepromoveerd op Beyond Value-Based Health Care) deelden hun kennis van en ervaringen met data uit kwaliteitsregistraties. Dat deden ze onder leiding van gastheer van de avond en hoogleraar Paramedische Wetenschappen Philip van der Wees, die hen - maar ook het publiek! -  vragen en stellingen voorlegde. Data uit kwaliteitsregistraties werd bekeken vanuit drie perspectieven: dat van de zorginstelling, dat van de patiënt en dat van de individuele zorgverlener. Met als slotvraag: hoe kun je op basis van die data verbeterinventies ontwikkelen?

Hieronder vindt u een verslag van de avond, waarin we verwijzen naar specifieke momenten die u terug kunt kijken via ons youtube- kanaal en specifiek via deze link. De presentatieslides van de avond vindt u hier. Alle antwoorden (live beantwoorde én nog onbeantwoorde vragen) treft u hier.

Perspectief van de zorginstelling

Traceerbaarheid: dat is het doel van de LROI (Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten), vertelt hoogleraar Wim Schreurs. Bij LROI willen ze weten welke patiënt welke implantaten heeft; op die manier ontstaat inzicht in de kwaliteit, maar ook in de veiligheid van de zorg. LROI begon in 2007 met het verzamelen van data. Dat is relatief laat, maar die achterstand hebben ze weten om te zetten in een voorsprong: van iedere prothese hebben ze zeer gedetailleerde informatie. Vanaf minuut 07:43 in de webcast vertelt Schreurs hoe de database van de LROI eruit ziet, hoe deze gebruikt wordt en wat de registratie van data gebracht heeft (onder meer aan het juiste besluit om te stoppen met metaal-op-metaal-implantaten).

Weerstand tegen data

Professor Schreurs legt uit hoe de commissie kwaliteit aan de hand van data gesprekken voert met orthopeden die onder of bovengemiddeld presteren - ook wel outliers genoemd - en hoe dat de commissie kwaliteit ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra (ZBC’s) verder heeft geholpen, ondanks dat orthopedisch chirurgen bijna altijd als eerst zeggen: er zal wel iets niet kloppen aan die data (vanaf minuut 20:08 in de webcast). Dit beeld herkennen Jacqueline Hartgerink en Thierry Franke maar al te goed. Wat ze daar bij respectievelijk DICA en KNGF op hebben verzonnen, ziet u vanaf minuut 23:06 in de webcast.

DICA (Dutch Institute for Clinical Auditing) heeft 22 kwaliteitsregistraties, vertelt Jacqueline Hartgerink, hoofd kwaliteitsregistraties. Het primaire doel daarvan is interne kwaliteitsverbetering: ziekenhuizen kunnen zichzelf op deze manier op elk moment een spiegel voorhouden in plaats van één keer per jaar, wat nog vaak het geval is. Door middel van een dashboard koppelen ze bij DICA de data terug aan de ziekenhuizen. Vanaf minuut 29:04 in de webcast legt Hartgerink uitgebreid uit hoe het dashboard werkt. Een stuk verderop in de webcast gaat Hartgerink nog in op het project ‘Samen Vooruitkijken’ (vanaf minuut 1:22:49 in de webcast). Ze vertelt hier meer over het gebruik van een dashboard dat gebruikt kan worden in de spreekkamer tussen arts en patient in het gesprek van samen beslissen.

Overige vragen voor de sprekers van het eerste blok en hun antwoorden vindt u hieronder: 

  • Kunnen de patiënten alleen bezwaar maken tegen opname in het register of is er sprake van actieve toestemming? (vanaf minuut 18:22 in de webcast)
  • Worden data ook gebruikt voor keuzes die de patiënt kan maken in het kader van samen beslissen? (vanaf minuut 19:00 in de webcast)
  • Betreft de LROI alleen klinische data of ook PROMs-data en krijgen patiënten die ook teruggerapporteerd? (vanaf minuut 25:18 in de webcast)
  • In hoeverre staat de wijze van berekening van indicatoren ter discussie bij de zorgverleners? Kunnen zij zich ook herkennen in de datapunten die worden gekozen om tot een uitkomst te komen? (vanaf minuut 37:15 in de webcast)

Perspectief van de patiënt

Waar het dashboard van DICA cijfermatig en dus vooral voor de zorgaanbieder werkt, richt NFK  (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties) zich op een verhalend beeld voor patiënten. Dit betreft een profielschets met een korte samenvatting rond een aantal thema’s, met daarna uitgebreide thematische beschrijving onderbouwd met cijfers. Irene Dingemans vertelt vanaf minuut 40:47 in de webcast over het belang van registers vanuit patiëntperspectief. ‘Waar moet ik zijn?’, ‘welk ziekenhuis past bij mij?’, zijn vragen die ze bij NFK  veel binnen krijgen. Leveren uitkomstmaten voor kanker de informatie op waarmee je je als patiënt een goed beeld van de expertise van het ziekenhuis kunt vormen? En hoe interpreteer en analyseer je data samen met zorgprofessionals, zoals verpleegkundigen en dokters? Met die twee vragen zijn ze bij NFK aan de slag gegaan binnen het project dat mogelijk was door subsidie binnen de regeling Transparantie over de kwaliteit van zorg van Zorginstituut Nederland. 

Dingemans pleit (vanaf minuut 48:11 in de webcast) voor een mix van verschillende typen indicatoren voor goed zicht op de expertise van een ziekenhuis. Met enkel uitkomstmaten kan geen volledig beeld van het ziekenhuis gevormd worden, cruciaal bleek namelijk onder meer ook structuurinformatie van het team. In elke mate is het hele team gespecialiseerd , in welke mat wordt wetenschap bedreven door het team, snel toepassen van nieuwe ontwikkelingen. Deze structuur zag je terug in uitkomstmaten als heroperaties en overleving. Het hele beeld is nodig om recht te doen aan het ziekenhuis en om patiënten een volledig beeld te geven. Patiëntervaringen, PREMs, hoort hier ook bij. ‘Een indicator is géén indicator’, je moet ze in een set zien.’ 

Dingemans heeft een oproep aan artsen: laat zien aan patiënten wat je doet, welke effort je levert en geef patiënten zo ook een beetje regie waar hij/zij wil zijn voor zijn kanker (vanaf minuut 01:01:49 in de webcast).

Overige vragen voor de sprekers van het tweede blok en hun antwoorden vindt u hieronder: 

  • Als de arts de registraties gebruikt voor medische beslissingen, worden software dan ook behandeld als een medisch hulpmiddel en is dat dan CE-gekeurd? (vanaf minuut 58:33 in de webcast)
  • Is er in beeld hoe vaak informatie daadwerkelijk en gestructureerd besproken wordt in vakgroepen? (vanaf minuut 59:10 in de webcast)

Het perspectief van de individuele zorgverlener

Het perspectief van de individuele zorgverlener wordt besproken vanuit het perspectief van de fysiotherapeut. Thierry Franke van de Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) vertelt over het gebruik van de Landelijke Database Fysiotherapie (LDF), een database waarin fysiotherapeuten sinds 2013 rechtstreeks vanuit de elektronische patiëntendossiers (EPD’s) gegevens uploaden. Franke vertelt hoe professionals van verschillende praktijken onder begeleiding van een coach in intervisie-groepen trainen om de kwaliteit van zorg beter maken. Data uit de LDF wordt gebruikt om de leervraag helder te kunnen formuleren. Dat gebeurt met behulp van een dashboard (vanaf minuut 01:02:27 in de webcast). Ook in de orthopedie wordt data met een intercollegiaal doel ingezet, vertelt Schreurs vanaf minuut 01:10:28 in de webcast

Franke noemt als belangrijkste boodschap de bruikbaarheid van data vanuit kwaliteitsregistraties voor meerdere doeleinden en dan ook echt op het niveau van de individuele zorgprofessional. Het geeft zijn/haar leercyclus mooi weer (vanaf minuut 01:13:10 in de webcast).

Het ontwikkelen van verbeterinterventies

Met de vraag ‘hoe kunnen we patiënten, zorgverleners en -instellingen helpen om kwaliteit in een continue cyclus te blijven verbeteren?’ luidt gastheer Van der Wees het vierde en laatste blok van de webcast in. Nina Zipfel gaat in op die vraag. Zij is recent gepromoveerd binnen value-based hartzorg en heeft in haar onderzoek een toolkit voor het verbeteren van kwaliteitscycli ontwikkeld. Dit stappenplan biedt tools en ingrediënten waarmee je op basis van inzichten en uitkomsten verbeterinterventies kunt selecteren en identificeren en uiteindelijk de kwaliteit van zorg kunt verbeteren. Vanaf minuut 01:13:35 in de webcast licht Zipfel de zes stappen toe. 

Na het toelichten van Zipfels onderzoek ligt de vraag bij de andere tafelgasten: is dit bruikbaar vanuit jullie perspectief? Daar gaan zij vanaf minuut 1:18:26 in de webcast op in.

Overige vragen voor de sprekers van het derde blok en hun antwoorden vindt u hieronder: 

Ter afsluiting komt Van der Wees terug op de allereerste stelling van de avond: is meervoudig gebruik van data mogelijk? Aan het begin van de avond zaten daar voor de thuisstemmers nog wat ‘mitsen’ en ‘maren’ aan, maar de trend is volledig gedraaid naar ‘ja, meervoudig gebruik van data is mogelijk’. Aldus een succesvol pleidooi van de aanwezige deskundigen voor het belang van gecombineerde doelen om data daadwerkelijk in de praktijk te kunnen gebruiken.

Afbeeldingen

Webcast 24 sept 2020: Van eenmalig registreren naar meervoudig gebruiken'

Landelijke netwerkbijeenkomst

X (voorheen Twitter)

Volg Linnean online

  

Over ons

Het Linnean Initiatief is een landelijk netwerk van koplopers en aanjagers van waardegedreven zorg. 

Lees meer

Linnean-netwerk

Ook deelnemen aan het Linnean-netwerk?
Sluit u aan bij het netwerk.

Contact

Stichting Linnean Initiatief
KvK: 75738007

Neem vooral contact met ons op voor meer informatie, tips of suggesties.

linnean@zinl.nl
Contact

 

 

Cookie-instellingen