Laten we beginnen met je hoogtepunt van de afgelopen vijf jaar.
“Dat is absoluut het netwerk van het Linnean Initiatief; de DoenDenkers in de Zorg. Op de eerste plaats wil ik hen bedanken: zij zijn de drijvende kracht achter al onze inspanningen, zonder hen is er geen Linnean. Dat netwerk is de afgelopen vijf jaar enorm gegroeid; van 252 op mijn eerste werkdag op 12 juli 2019 tot inmiddels 1.700 prachtige mensen en nog veel meer die ons volgen op LinkedIn en in de maillijsten. Die aantallen zijn natuurlijk fantastisch, maar nog mooier vind ik de diversiteit binnen het netwerk. Dat zijn de mensen die in zorgorganisaties werken als zorgverlener, projectleider, data-analist of financial, maar ook de mensen in talloze functies bij de zorgverzekeraars, overheid en industrie en uiteraard de patiënten en mantelzorgers.”
Je vergelijkt de zorgtransitie met het herontwikkelen van een stadswijk. Kun je ons eens meenemen in die metafoor?
“Ik ben opgegroeid in Amsterdam-Noord, in de Banne om precies te zijn. Toen ik nog op de basisschool zat, ging ik soms tussen die middag naar mijn oppas die in Floradorp woonde (die roze huisjes). Dat was toen echt een volksbuurt met veel sociale huur. Twee jaar geleden vertelde een teamgenoot van me dat hij een huis had gekocht in die buurt, op zo’n dertig meter van mijn oppas destijds. Ik kan je vertellen dat dat geen sociale huurprijzen meer waren.
Een stadswijk zoals Floradorp is eigenlijk een soort mini-ecosysteem. Het heeft zijn eigen sociale structuren, zoals buurtnetwerken en gemeenschapsinitiatieven, evenals fysieke infrastructuren met wegen, gebouwen en voorzieningen. Deze elementen zijn nauw met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar continu. Net als in een ecosysteem moeten we rekening houden met de delicate balans tussen deze componenten en zorgen dat veranderingen het geheel versterken in plaats van verstoren.
De transformatie van de zorg zit ook zo in elkaar. Zo heb je de huidige bewoners van het zorgsysteem en het Linnean netwerk met mensen die dat systeem willen moderniseren. Soms botst en schuurt dat, maar dankzij alle inzet en samenwerking kunnen we plannen ontwikkelen en beginnen met de uitvoering. En daarbij heb je iedereen nodig. In de bouw zijn dat de gemeenschap van bewoners, urban planners, ondernemers, investeerders, etc. Diezelfde multidisciplinariteit vind je terug in ons netwerk; ieder lid brengt unieke expertise en perspectieven mee. Het netwerk helpt ons om bruggen te slaan tussen het oude en het nieuwe en om de transformatie mogelijk te maken.”
Hoe zijn jullie bij Linnean gestart met de 'herontwikkeling'?
”In het begin hebben we de waardevolle elementen van het bestaande zorgstelsel geïdentificeerd, net zoals je de iconische gebouwen en belangrijke structuren in een wijk zou behouden. We hebben gekeken naar wat goed werkte en wat absoluut behouden moest blijven. Zo hadden we de werkgroep Inspiratienetwerk, onder leiding van Monique Valentijn en Monique Kappert die op zoek waren naar goede voorbeelden. Tegelijkertijd hebben we nieuwe ideeën en innovatieve oplossingen geïntroduceerd om de gaten op te vullen en te verbeteren waar nodig (denk aan de menukaart generieke PROMs die in 2019 onder leiding van Marloes Zuidgeest, Harald Vonkeman en Caroline Terwee werd geïntroduceerd). Maar het blijft niet bij gaten opvullen, soms blijken bestaande structuren niet wenselijk en moeten deze worden gestript en opnieuw worden opgebouwd (kijk bijvoorbeeld naar de werkgroep Aandoeningsgericht Organiseren met de paper over de archetypen en de werkgroep Veranderkunde en de generieke profielschetsen en functiebeschrijvingen voor de medisch leider en verpleegkundig leider in de aandoeningsgerichte organisatie).
Waarin verschillen de zorgtransitie en de stadswijk?
“Een belangrijk verschil is dat bij de herontwikkeling van een stadswijk vaak een gedetailleerde bouwtekening aanwezig is die precies laat zien hoe het eindresultaat eruit moet komen te zien. Bij deze zorgtransformatie is dat niet het geval. Recent hebben we met de werkgroep Bekostiging de diagnose gesteld dat het systeem vast zit. Daarmee zeggen we tegelijkertijd dat het aan modernisering toe is. Hoe dat er concreet uitziet? Helaas hebben we geen exacte blauwdruk van het zorgstelsel anno 2050. Wel weten we welke richting we op moeten gaan en welke principes belangrijk zijn om aan de slag te gaan. Dit maakt het proces uitdagend, maar ook spannend, omdat we voortdurend leren en ons aanpassen terwijl we vooruitgaan. Daarbij zien we onderweg prachtige parken en plantsoenen (zie de 200+ praktijkvoorbeelden op onze website) ontstaan. Dat motiveert en stimuleert.”
Waar staat Linnean nu?
“In mijn vijf jaar bij Linnean heb ik het speelveld zien veranderen: waar Linnean in 2019 nog in een nichemarkt zat, is waardegedreven zorg met de jaren steeds meer in jaarplannen van ziekenhuizen komen te staan. Ook bij de overheid kreeg het meer gehoor met als mijlpaal het Integraal Zorg Akkoord waarbij waardegedreven zorg, eerste pijler van passende zorg, de norm moet worden.
Het is fantastisch dat dat speelveld zich zo ontwikkeld heeft en dat we daarmee in een volgende fase zijn aanbeland. Inherent dringt het ook de vraag op: “Wie zijn wij, wat doen wij, wat zijn onze unieke kenmerken? Je zou kunnen zeggen dat we onszelf opnieuw aan het uitvinden zijn. Daarbij zijn we een fantastische samenwerking met Wencke van Amstel van Miesiyu aan gegaan, waarbij we de verschillende concepten voor ons huidige beeldmerk hebben ontwikkeld en getest. Bijna een derde van de leden heeft daarop gereageerd. Dat geeft aan hoe betrokken mensen zijn bij Linnean en de transformatie van onze zorg.
De definitie van DoenDenkers is prachtig geworden: ‘Als passie voor de zorg wordt omgezet naar concrete daden, naar innovatieve prestaties die bepalend zijn, het goede voorbeeld geven en die iedereen en alles in beweging zetten’.”
Heb je nog een afsluitende boodschap?
”Oud en nieuw samen kunnen iets geweldigs worden. Ik heb in de afgelopen vijf jaar gemerkt hoeveel je kunt bereiken met mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn. Ik wil iedereen aanmoedigen om open te blijven staan voor samenwerking en innovatie. Net zoals de herontwikkeling van een stadswijk is zorgtransformatie een lang proces; er is altijd ruimte voor verbetering en groei. Samen kunnen we blijven bouwen aan een zorgstelsel dat aansluit bij de behoeften van vandaag en morgen: een zorgstelsel dat sterk, flexibel en toekomstbestendig is. Het is de samenwerking tussen verschillende partijen en ideeën die dit mogelijk maakt.
Tot slot nog een fun fact: het Floraparkbad waar ik vroeger wel eens ging zwemmen is inmiddels al bijna 10 jaar geleden gesloopt omdat ‘het niet langer voldeed aan de eisen van de tijd’. Daarvoor in de plaats gekomen is het Noorderparkbad. Dat won inmiddels verschillende publieks- en vakjuryprijzen voor onder andere het mooiste publieke zwembad ter wereld.”