Het concept ‘waardegedreven zorg’ (in het Engels: value-based health care) is in 2006 geïntroduceerd door Michael Porter en Elisabeth Teisberg.
Kort en goed komt waardegedreven zorg hierop neer: patiënten de best mogelijke zorg bieden in een aanvaardbare of betere verhouding tot de werkelijk gemaakte kosten. Het gaat dus om zorg die beter aansluit bij de behoefte(n) van een patiënt tegen een redelijke - of zelfs lagere - prijs.
De vraag is dan natuurlijk: wat is waarde? De formele definitie van waarde is: de set van gezondheidsuitkomsten (de uitkomsten die er voor de patiënt toe doen en waar zorgverleners invloed op kunnen hebben) in relatie tot de totale kosten en energie die nodig zijn voor het bereiken van deze gezondheidsuitkomsten. In formulevorm ziet dat er dan zo uit:
Besef wel: het gaat niet om het uitrekenen van de waarde voor de patiënt, maar om het creëren van zoveel mogelijk waardeverbetering door continu te leren en te verbeteren. En deze waarde is het resultaat van alle multidisciplinaire activiteiten tijdens het hele zorgpad rondom een specifieke (medische) conditie. Dat is een patiëntengroep met eenzelfde zorg- of hulpvraag voor wie dezelfde gezondheidsuitkomsten relevant zijn. Waarde ontstaat niet op interventieniveau (zoals een enkele operatie), monodisciplinair niveau (door specialismen) of op lijnniveau. Naast financiële kosten, wordt er ook gekeken naar ‘energie’. Het gaat dan om de inzet, behandellast en investering van een patiënt en het betrokken team die nodig zijn om de gewenste uitkomsten te behalen.
In essentie komt meer waarde voor de patiënt tot stand als artsen en andere zorgverleners een omslag maken en beseffen: het draait om de patiënt en diens naaste(n). Draai niet langer om de patiënt heen. Focus naast de vraag ‘What’s the matter?’ ook meer op ‘What matters to you?’. Het écht begrijpen van de gedeelde behoefte(n) van de patiënt en het betrekken van patiënten bij de zorg is een belangrijke factor bij een succesvol WGZ-traject.
Voor artsen hangt het succes van hun behandeling nu vooral samen met hun vermogen om te diagnosticeren wat er met de patiënt aan de hand is (What’s the matter?’). Dit leidde ertoe dat de zorg meer en meer op zíekte gericht is geraakt. En dat de arts een behandeling min of meer dicteert aan de patiënt. Maar waarde ontstaat in de relatie en interactie tussen zorgverlener, team én patiënt.
Juist die patiënt kan heel andere behoeften, waarden en voorkeuren hebben. Zij zijn de experts van hun eigen leven. Oftewel: wat waarde is, is persoonlijk. Voor de ene patiënt is het heel waardevol als de revalidatie snel(ler) start. Weer een ander vindt een korte(re) opnameduur of wachtlijst belangrijk. Of dat hij/zij sneller thuis is na een ingreep of ‘gewoon’ weer aan het werk kan. De waarde kan te maken hebben met medische of psychologische aspecten of in algemene zin met (meer) kwaliteit van leven.
Op basis van hun behoefte(n) kan de patiënt dus – samen met naasten en eventueel mantelzorger(s) – heel andere keuzes maken. En behoefte hebben aan een heel ander behandelplan. De centrale vraag waar het om zou moeten draaien is dus: ‘What matters to you?’.
Voorbeeld wat is nu waarde? Eva heeft pijn bij het lopen. Haar arts adviseert haar om een knieoperatie te ondergaan. Want dan kan ze straks misschien zelfs weer rennen. Maar Eva wandelt dolgraag (al doet dat nu pijn). Zij haalt geen extra levensgeluk uit het kunnen rennen. Samen met haar arts besluit ze voorlopig van de knieoperatie af te zien en in plaats daarvan eerst maar eens door oefeningen en medicijnen de pijn te reduceren. Dit sluit veel beter aan bij Eva’s behoeften.
Meer waarde leveren voor de patiënt is bijzonder waardevol, vooral voor de patiënt. Maar ook kunnen de zorgverleners beloond worden naar de waarde die zij leveren (naast het feit dat hun werk echt leuker wordt). Niet langer zou het volume of de winstgevendheid van de geleverde diensten doorslaggevend moeten zijn. Dat levert een verkeerde prikkel op. Wordt er meer waarde geleverd tegen dezelfde of zelfs lagere kosten? Dan zou het gebruikelijk moeten zijn dat de organisatie/het team hiervoor beloond wordt en zo in staat wordt gesteld om zo de zorg verder te verbeteren.
Het waardegedreven zorghuis>
Het Linnean Initiatief is een landelijk netwerk van koplopers en aanjagers van waardegedreven zorg.
> Lees meer
Ook deelnemen aan het Linnean-netwerk? > Sluit u aan bij het netwerk.
Stichting Linnean Initiatief KvK: 75738007
Neem vooral contact met ons op voor meer informatie, tips of suggesties.
linnean@zinl.nl > Contact
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.